In de praktijk bestaat behoefte om vermogen over te hevelen zonder direct de volledige grip hierop te verliezen. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Ouders willen bijvoorbeeld best vermogen aan hun kinderen schenken, maar vinden het niet gewenst direct (grote) sommen geld over te maken. Een andere reden kan zijn dat er onvoldoende vrije middelen zijn om de gewenste schenking te doen.
Er zijn verschillende alternatieven denkbaar voor het schenken van een geldbedrag. In deze blog staat de schuldigerkenning uit vrijgevigheid centraal, ofwel: het schenken op papierOuders willen soms best vermogen aan hun kinderen schenken, maar....
Schenken op papier: notarieel of onderhands?
Bij een schenking op papier erkent de schenker een bedrag schuldig dat pas na zijn overlijden opeisbaar is. Tijdens leven kan de schenker dus over het geschonken bedrag blijven beschikken, behoudens de verplichte rentebetaling (zie hierna).
Het is belangrijk dat de schenking wordt vastgelegd in een notariële akte, die door de schenker zelf wordt ondertekend. Een schuldigerkenning kan dus niet via een (notariële) volmacht of levenstestament.
In de praktijk legt men de schenking nog weleens vast in een onderhandse akte, waarbij de begiftigde het geld direct terugleent aan de schenker zonder dat er daadwerkelijk bedragen worden overgeboekt. De Hoge Raad heeft bepaald dat zo’n onderhandse schenking vervalt bij het overlijden. Dit is slechts anders als vaststaat dat de schenking bedoeld is om tijdens leven te worden afgelost. Denk hierbij aan de situatie, waarbij is afgesproken dat de schenking wordt afgelost zodra de schenker zijn woning heeft verkocht. Zo’n uitzondering zal niet snel worden aangenomen, zodat een gang naar de notaris de voorkeur verdient.
Rente betalen en gevolgen voor de schenk- en erfbelasting
Het is noodzakelijk dat de schenker jaarlijks een rente van 6% aan de begiftigde voldoet. Deze rente dient ook ieder jaar daadwerkelijk te worden betaald. Bijschrijven van de rente op de hoofdsom is niet voldoende. Het is dus belangrijk dat de schenker over voldoende vrije middelen beschikt om de rente te kunnen betalen, ook op langere termijn.
De rente is vrij van schenkbelastingOp grond van de Successiewet is schenkbelasting verschuldigd over alles... en leidt dus tot een mooi (gegarandeerd) rendement voor de begiftigde! Dit kan reden zijn een schuldigerkenning te doen in plaats van bijvoorbeeld (een deel van) een effectenportefeuille te schenken, waarbij het rendement niet op voorhand vaststaat.
Het is belangrijk om de jaarlijkse rentebetaling goed te administreren. Bij het overlijden vraagt de Belastingdienst namelijk betalingsbewijzen bij de erfgenamen op. Als blijkt dat een deel van de rente (afgezien van de rente in het lopende jaar) niet is betaald dan wordt het geschonken bedrag alsnog tot de nalatenschap van de schenker gerekend. Dit geldt ook als de rente in 9 van de 10 voorafgaande jaren wèl volledig is betaald.
Tijdens leven kunnen gemiste rentebetalingen worden ingehaald. Over de niet-betaalde rente moet dan wel een samengestelde rente van 6% worden berekend. Alternatief is om de schenking tijdens leven af te lossen. Dit moet dan wel meer dan 180 dagen voor het overlijden van de schenker gebeuren.
Gevolgen van schuldigerkenning uit vrijgevigheid voor de inkomstenbelasting
Voor de inkomstenbelasting behoren de schuld (schenker) en de vordering (begiftigde) tot box 3. De begiftigde kan de inkomstenbelasting betalen met de rente die hij jaarlijks ontvangt. Per 1 januari 2018 gelden in box 3 de volgende vermogensschijven:
| Vermogen vanaf | Vermogen tot en met | Effectief tarief |
| 0 | 30.000 | – |
| 30.000 | 100.800 | 0,61% |
| 100.800 | 1.008.000 | 1,30% |
| 1.008.000 | – | 1,61% |
De verschillende vermogensschijven kunnen op familieniveau een mooie besparing opleveren als de schenker in een hogere schijf valt dan de begiftigde. Stel dat de ouder een vermogen heeft van meer dan € 1 miljoen euro (tarief 1,61%) en het kind nog niets. Afgezien van de vrijstelling leidt een schenking van € 100.000 in dat geval tot een jaarlijks belastingvoordeel van € 1.000. Dit komt bovenop de eenmalige erfbelastingbesparing van 10%.
Het tegenovergestelde is uiteraard ook denkbaar. Als het vermogen van de schenker voornamelijk uit een eigen woning (box 1) of aanmerkelijk belangaandelen (box 2) bestaat dan leidt de schuldigerkenning bij de ouder niet tot een vermindering, terwijl de vordering bij het kind wel belast is. Het is dus belangrijk om naast de schenk- en erfbelastingOp grond van de Successiewet is erfbelasting verschuldigd over alles... ook goed te kijken naar de gevolgen voor de inkomstenbelasting, zowel bij de schenker als de begiftigde. Anders kan de besparing van erfbelasting weleens in 10 jaar teniet zijn gedaan!
Wilt u weten welke bedragen u (belastingvrij) kunt schenken? Lees dan ook onze eerdere blog over trouwen en schenken in 2018.
rpak@watermill.nl
📞 030-3074910
- Welke ontwikkelingen kunnen we de tweede helft van 2021 verwachten op het gebied van estate planning? - 26/07/2021
- De maatschap als entiteit voor gezamenlijk beleggen in onroerend goed - 05/02/2021
- Hoe benutten eigenaren van een NSW-landgoed de fiscale faciliteiten optimaal, nu en in de toekomst? - 22/10/2019