Verlies je door commerciële activiteiten de ANBI-status?

Blog, Estate planning

Verlies je door commerciële activiteiten de ANBI-status?

Met de introductie van de Geefwet in 2012 hebben goede doelen meer mogelijkheden gekregen zelf inkomsten te genereren. Daarom is het voor bestuurders van een Algemeen Nut Beogende Instelling belangrijk te weten in hoeverre commerciële activiteiten verricht mogen worden zonder verlies van de ANBI-status. Waar ligt de grens?

ANBI en commerciële activiteiten: kwalitatieve en kwantitatieve toets

Goede doel instellingen, zoals kerken, culturele en wetenschappelijke instellingen of verenigingen die zich inzetten voor natuurbehoud mogen inkomsten genereren met commerciële nevenactiviteiten. Voorbeelden van dergelijke activiteiten zijn het exploiteren van een theeschenkerij bij een museum of een cadeauwinkeltje bij een zorgboerderij. Wel moet de ANBI te allen tijde blijven voldoen aan zowel de kwalitatieve als de kwantitatieve toets. Aan de kwalitatieve toets wordt voldaan als de ANBI een algemeen nuttig doel nastreeft. De kwantitatieve toets ziet op de mate waarin zij dit doet. Hiervoor is vereist dat ten minste 90% van de werkzaamheden wordt verricht voor het goede doel. Daarnaast wordt als voorwaarde gesteld dat de opbrengsten binnen een redelijke termijn worden gebruikt voor het na te streven goede doel. Deze voorwaarde houdt verband met het vereiste dat een ANBI niet meer geld mag aanhouden dan nodig is voor het behalen van haar doelstelling.

Welke activiteiten van een ANBI zijn commercieel?

Volgens de wet zijn de activiteiten van een ANBI commercieel als hiervoor:

  1. een prijs wordt gevraagd die hoger ligt dan de integrale kostprijs; en
  2. de activiteiten worden verricht met het oogmerk winst te behalen voor de financiering van algemeen nuttige activiteiten.

Door deze benadering kunnen ook activiteiten in lijn met de algemeen nuttige doelstelling als commercieel gezien worden. Dit kan aan de orde zijn wanneer een toegangsprijs of abonnementsgeld wordt gevraagd die hoger ligt dan een prijs die alleen de kosten dekt. Voor de beoordeling moet gekeken worden naar het geheel van de activiteiten van de ANBI. Ter verduidelijking is bij de invoering van de Geefwet het volgende voorbeeld gegeven.

Commerciële activiteiten en algemeen nut: een voorbeeld

Het voorbeeld betreft een theater met de doelstelling een zo groot mogelijke variatie aan theaterproducties aan te bieden en daarnaast startende cabaretiers een podium te geven. Het theater ontvangt hiervoor een subsidie van de gemeente. Daarnaast verricht zij de volgende activiteiten om haar doelstellingen te bereiken:

  1. zij biedt middelgrote theaterproducties aan, gericht op een breed publiek tegen een prijs die hoger is dan de integrale kostprijs;
  2. zij biedt kleinschalige nichetheatherproducties aan voor slechts een beperkt publiek tegen een prijs die de helft van de kosten dekt; en
  3. zij organiseert open podiumavonden waar beginnende cabaretiers optreden. Deze avonden zijn gratis toegankelijk voor publiek.

De vraag is nu of het aanbieden van middelgrote theaterproducties tegen een commerciële prijs aan de verkrijging en het behoud van de ANBI-status in de weg staat. Dit is niet het geval, want de activiteiten moeten als geheel worden beoordeeld en de commerciële opbrengst van de eerste activiteit zorgt niet voor winstgevendheid van het theater in zijn geheel. Deze benadering biedt dus mogelijkheden!

Commercieel tarief en gerichtheid op winst

Een voorbeeld uit de jurisprudentie betreft het verspreiden van een kerkelijk nieuwsblad met het doel publiciteit te geven aan de godsdienstige boodschap. Geïnteresseerden kunnen een abonnement op dit blad nemen. Het abonnementsgeld is vergelijkbaar met andere weekbladen. Gevoelsmatig wordt een commercieel tarief betaald, maar het abonnementsgeld is niet genoeg om alle kosten te dekken en de stichting is dan ook verliesgevend. De Hoge Raad beslist dat van een commercieel tarief geen sprake is, omdat de tariefstelling niet is gericht op het behalen van winst. Dit bleek immers uit het feit dat de stichting verliesgevend is.

Op dit voorbeeld bestaan natuurlijke veel variaties. Waaronder het verhuren van onroerend goed of het verzorgen van cursussen en trainingen tegen betaling. Er kan meer met een ANBI dan je op het eerste oog zou denken. Maak er gebruik van, maar houd ook de fiscale valkuilen in de gaten.

Rogier Pak
Laatste berichten van Rogier Pak (alles zien)