Het is voor veel ondernemers een herkenbare situatie: u heeft een contract gesloten, maar de omstandigheden zijn veranderd. Daardoor baalt u van het contract en vraagt u zich af hoe u ervan af komt. Niet getreurd! Er zijn verschillende mogelijkheden om een contract (voortijds) te beëindigen. In deze blog ga ik in op verschillende mogelijkheden voor het beëindigen van een overeenkomst.
Het contract zelf: beëindiging van rechtswege of beëindiging door opzegging
Het is goed mogelijk dat het contract zelf u kan helpen om van het contract af te komen. Het eenvoudigste is de beëindiging van rechtswege. Als u een contract voor een beperkte periode heeft afgesproken, eindigt het contract vanzelf op de afgesproken einddatum. Misschien is de einddatum dichterbij dan u denkt. U hoeft dan alleen maar af te wachten. Let wel op of u geen stilzwijgende verlenging hebt afgesproken. Dan moet u voor een bepaalde tijd opzeggen om te voorkomen dat het contract toch doorloopt. Zorg dus dat u goed weet wat u heeft afgesproken!
Een andere mogelijkheid is het opzeggen van een contract. Het komt vaak voor dat in een contract is afgesproken dat het mogelijk is om het contract tussentijds op te zeggen. Ook bij opzegging is het van het grootste belang dat u goed leest. Vaak staan er in de overeenkomst namelijk voorwaarden voor opzegging, bijvoorbeeld een vergoeding en een opzegtermijn.
A huurt een bedrijfsruimte van B. In het huurcontract is opgenomen dat het contract twee jaar loopt. Als partijen het contract niet drie maanden voor de einddatum opzeggen, wordt het contract echter verlengd met een periode van twee jaar. A leest niet goed in het contract en stuurt B twee maanden voor het einde van de eerste looptijd van de huurovereenkomst een brief dat hij de overeenkomst wil opzeggen. B wijst A erop dat hij te laat is en dat de huurovereenkomst stilzwijgend is verlengd voor twee jaar. Onoplettendheid komt A hier dus duur te staan.
Het bestrijden van de geldigheid van het contract
Ontkenning
Afspraken maken kan op allerlei manieren. In juridische termen: een overeenkomst is ‘vormvrij’. Dat betekent dat ook een mondelinge afspraak of een afspraak via Whatsapp geldig kan zijn. Om hier wat aan te hebben, is het wel van belang dat er bewijs is voor het bestaan van de afspraken. Is dat er niet, dan kunt u de overeenkomst ontkennen. Hierbij kunnen natuurlijk vraagtekens worden gezet: het is niet eerlijk en als er toch bewijs blijkt te zijn heeft u een probleem. Deze route is dan ook alleen geschikt als de wederpartij afspraken claimt die u nooit heeft gemaakt.
Nietigheid
Overeenkomsten waarvan de inhoud of strekking in strijd zijn met de openbare orde, de goede zeden of de wet zijn nietig. Dat geldt ook voor overeenkomsten die niet voldoende bepaalpaar zijn: de afspraken zijn dan niet duidelijk genoeg. Nietigheid betekent dat een overeenkomst niet geldig is.
Vernietiging
Bedreiging, bedrog, dwaling en misbruik van omstandigheden zijn zogenaamde wilsgebreken. Je wil om de overeenkomst te sluiten is op een gebrekkige manier tot stand gekomen, bijvoorbeeld door verkeerde informatie. Daardoor is de overeenkomst vernietigbaar. Bij vernietigbaarheid is – in tegenstelling tot bij nietigheid – actie van u kant vereist om de overeenkomst ook daadwerkelijk ongeldig te maken.
Handelingsonbekwaamheid en handelingsonbevoegdheid
Handelingsonbekwaamheid of handelingsonbevoegdheid van u of van de wederpartij bij het sluiten van de overeenkomst kan gevolgen hebben voor de geldigheid van de overeenkomst. Bij handelingsonbekwaamheid gaat het bijvoorbeeld om minderjarigen of personen die onder curatele zijn gesteld. In zakelijke situaties heeft u vaker te maken met handelingsonbevoegdheid. Is degene met wie u de afspraak heeft gemaakt bijvoorbeeld wel echt bevoegd het bedrijf te vertegenwoordigen?
A koopt een machine van B. B zegt tegen A dat de machine storingsvrij is. B weet niet dat de machine wel degelijk allerlei gebreken bevat, omdat zijn medewerker hier niet over heeft gecommuniceerd. A kan zich beroepen op dwaling, omdat B de gevolgen moet dragen van het feit dat beide partijen van een verkeerde veronderstelling zijn uitgegaan.
De tekortkoming van de wederpartij: contract ontbinden
Als de andere partij de gemaakte afspraken niet nakomt, kunt u ervoor kiezen de overeenkomst te beëindigen door ontbinding. Als nakoming nog wel mogelijk is, bent u soms eerst verplicht om de andere partij schriftelijk in gebreke te stellen door een redelijke termijn te geven om alsnog na te komen.
Redelijkheid en billijkheid
Het uitgangspunt is dat afspraken moeten worden nagekomen. Alleen in uiterste gevallen kan een beroep op redelijkheid en billijkheid hier verandering in brengen. Dit slaagt alleen als afspraken een dusdanig negatief effect hebben voor u dat het niet langer redelijk is om die situatie voort te laten bestaan.
Conclusie beëindigen overeenkomst
Uit deze blog blijkt wel dat er meer mogelijkheden zijn om van een contract af te komen dan u misschien wel dacht. Als u onverhoopt in een dergelijke situatie terechtkomt, is het allereerst van belang dat u goed in beeld brengt wat u precies heeft afgesproken. Vervolgens kunt u de meest efficiënte route selecteren om van het contract af te komen en daarvoor de benodigde stappen nemen. Deskundig advies is in dit traject van belang om verdere schade te voorkomen.