Openstaande factuur – Deel 3: wat kan ik nog als mijn klant failliet gaat?

Eén van de grootste frustraties van ondernemers: de producten of diensten zijn geleverd, maar je klant betaalt de factuur niet. Helemaal vervelend wordt het wanneer aanmaningen en telefoontjes geen effect hebben. Hoe nu verder? Wanneer schakel ik een advocaat in? En wat kan ik nog als de klant failliet gaat?

Graag nemen we je mee in een serie van drie blogs met praktische adviezen over het succesvol incasseren van je vordering. Hieronder deel 3: “wat kan ik nog als mijn klant failliet gaat?”.

Uw klant gaat failliet, waardoor een financiële strop dreigt. De praktijk leert dat er bij de afwikkeling van het faillissement zelden iets wordt uitgekeerd aan gewone schuldeisers. Als er al iets te verdelen is, komt dit doorgaans alleen terecht bij de curator, Belastingdienst of bank. Toch kun je meer doen dan je vordering indienen bij de curator en de btw terugvragen.

Vooraf goede afspraken maken

Schade beperken bij een faillissement doe je vooral door al bij het aangaan van de relatie goede afspraken te maken. Die afspraken geven je een betere positie bij een faillissement van de klant. Voorbeelden van afspraken zijn:

Eigendomsvoorbehoud

Met je klant kun je afspreken dat je de goederen levert onder eigendomsvoorbehoud. Dat kan bijvoorbeeld in de algemene voorwaarden worden vastgelegd. Bij een eigendomsvoorbehoud wordt de afnemer pas eigenaar van de goederen, wanneer deze volledig betaald zijn. Bij faillissement van de klant, kun je de niet betaalde goederen terugvorderen. Omdat de afnemer nooit eigenaar is geworden, vallen de goederen namelijk niet in het faillissement. Hierbij is natuurlijk wel belangrijk dat je kunt aantonen om welke goederen het gaat en dat de goederen nog niet verwerkt zijn in een ander product.

Hypotheekrecht en pandrecht

Bij grote financiële belangen kun je van een klant verlangen dat hij – net zoals een bank dit vaak verlangt – een pand- of hypotheekrecht verstrekt. Een pandrecht kan worden gevestigd op roerende zaken, maar ook op aandelen of debiteuren. Een hypotheekrecht kan worden gevestigd op onroerende zaken. Een pand- of hypotheekhouder heeft het recht om bij wanbetaling de goederen waarop het recht is gevestigd zonder gerechtelijk vonnis executoriaal te verkopen en zich op de opbrengst te verhalen. Dit zogenaamde recht van parate executie kan tegen iedereen worden ingeroepen, dus ook tegen de curator in het faillissement.

Bankgarantie

Een andere mogelijkheid is de verstrekking van een bankgarantie door je klant. Bij een bankgarantie garandeert de betrokken bank onvoorwaardelijk het afgesproken bedrag uit te betalen wanneer je daarom vraagt. Gaat je klant failliet en laat hij een vordering onbetaald, dan kan een beroep worden gedaan op de bankgarantie en zal de bank uitbetalen. Kortom, de bankgarantie biedt perfecte bescherming bij een faillissement.

Meerdere contractspartijen

Verder kan het lonen om naast je klant ook andere (rechts)personen partij te laten worden bij het contract. Denk aan de holding van je klant of een zustervennootschap. Gaat het mis met je klant, dan kun je één van die andere partijen die heeft meegetekend aanspreken om de overeenkomst na te komen. Het is aan te raden om af te spreken dat je contractspartijen hoofdelijk aansprakelijk zijn voor de betalingsverplichtingen. Dat maakt het mogelijk om iedere contractspartij voor het hele openstaande bedrag aanspreken.

Borg en garantie

Andere zekerheden die je kunt afspreken met je klant zijn een borgstelling of garantstelling. Daarbij gaat een derde borg of garant staan voor de betaalverplichtingen van je klant. Vaak gaat het om een dga of een moedermaatschappij. Betaalt je klant niet, dan kun je de borg of de garantsteller aanspreken tot betaling.

Geen afspraken gemaakt?

Wanneer je geen goede afspraken hebt gemaakt of extra zekerheden hebt bedongen, zijn er nog een beperkt aantal mogelijkheden om de schade te beperken.

Recht van reclame

Om onbetaald gebleven goederen op te kunnen halen bij de curator is eigendomsvoorbehoud niet altijd vereist. Ook het zogenaamde recht van reclame kan uitkomst bieden. Het recht van reclame is vastgelegd in de wet en hoeft dus niet contractueel te worden vastgelegd. Er moet echter wel aan een paar voorwaarden worden voldaan om een succesvol beroep te kunnen doen op dit recht. Zo mag de onbetaald gebleven factuur niet ouder zijn dan zes weken.

Retentierecht

Een ander recht dat de wet geeft is het retentierecht. Kort gezegd houdt dat je een zaak die toebehoort aan de wanbetaler niet hoeft terug te geven tot je onbetaalde factuur betaald is. Denk bijvoorbeeld aan een garagehouder die een auto pas hoeft af te geven als er betaald is. Maar denk ook aan een aannemer die de bouwplaats afgesloten houdt tot hij betaald is.

Bestuurder aansprakelijk stellen

Laat een bv, nv, vereniging of stichting de factuur onbetaald, dan kun je in bijzondere omstandigheden de bestuurder van die rechtspersoon daarvoor persoonlijk aansprakelijk stellen. Dat kan als deze bestuurder jouw belangen als schuldeiser ernstig heeft verwaarloosd. Bijvoorbeeld door nieuwe zaken bij jou te bestellen terwijl hij op dat moment al wist dat de rechtspersoon nooit zou kunnen betalen. Denk ook aan bestuurder die de rechtspersoon bewust heeft “leeg getrokken”, waardoor jouw factuur niet meer betaald kan worden. Meer over bestuurdersaansprakelijkheid lees je op onze website.

Kortom

Indekken tegen een faillissement doe je vooral door vooraf goede afspraken te maken en zekerheden te bedingen. Heb je dat niet gedaan, dan zijn er nog maar beperkte mogelijkheden om schade te voorkomen.

Heb je vragen over hoe je goede afspraken maakt of over het faillissement van een klant, dan kun je vrijblijvend contact met ons opnemen.