Er kunnen verschillende redenen zijn voor een vennoot om uit een vennootschap onder firma (‘VOF’) te stappen. Denk bijvoorbeeld aan opvolging door een nieuwe vennoot, of aan een conflict waardoor de samenwerking geen toekomst heeft. De uitschrijving bij de Kamer van Koophandel (‘KvK’) is zo geregeld. Maar is het nodig om als vennoten ook afspraken te maken over de afwikkeling, en zo ja, wat moet er vastgelegd worden?

Belangrijke afspraken tussen vennoten zijn vaak terug te vinden in de vennootschapsakte, die ook wel firma-akte, vof-akte of vennootschapscontract wordt genoemd. Doorgaans is daarin ook geregeld welke gevolgen een uittreding heeft. Deze regels zijn leidend. Maar het kan zijn, dat er geen vennootschapsakte is, of dat de akte onduidelijk is over uittreding. Voor dat geval worden in deze blog drie praktische tips gegeven. Daarbij ga ik ervan uit dat de VOF wordt voorgezet en dus niet volledig wordt beëindigd.

1. Spreek een beëindigingsdatum af

Het is aan te raden om af te spreken vanaf welke datum de samenwerking ten aanzien van de uittredende vennoot eindigt. Vanaf deze einddatum wordt de onderneming voortgezet door rekening en risico van de overige vennoten. Vanaf dat moment deelt de uittredende vennoot dus niet meer mee in het resultaat van de onderneming. Het ligt voor de hand om deze datum ook als peildatum te gebruiken voor de waardering van het aandeel van de uittredende vennoot in de VOF. Deze economische waarde krijgt de uittredende vennoot doorgaans uitgekeerd van de VOF.

Het kan praktisch zijn om bij het bepalen van de einddatum of peildatum aansluiting te zoeken bij het boekjaar, bijvoorbeeld 31 december. In dat geval kan de jaarrekening over het laatste jaar ook nog door de vennoten gezamenlijk worden vastgesteld en blijft dat geen open eind.

2. Regel de overdracht van activa

Anders dan bij een besloten vennootschap (‘BV’) is de VOF zelf geen eigenaar van alle zaken die behoren tot de onderneming, zoals het bedrijfspand of de voorraad. Een VOF is feitelijk niet meer dan een contract tussen vennoten en heeft geen rechtspersoonlijkheid. De activa van de onderneming hebben de vennoten feitelijk gezamenlijk in eigendom. Dat betekent dat bij uittreding ook geregeld moet worden tot de uittredende vennoot de betreffende activa overdraagt of daar zijn medewerking aan zal verlenen. Hoe de overdracht moet plaatsvinden is afhankelijk van het over te dragen actief. Voor onroerend goed, zoals een bedrijfspand, is een notariële levering nodig. Voor een intellectueel eigendomsrecht, is een akte van levering nodig, voor veel andere zaken is overhandiging voldoende.

Het is van belang de over te dragen activa goed te omschrijven en uitvoering te geven aan de overdracht zelf. Het is onwenselijk wanneer jaren na beëindiging van de VOF blijkt dat allerlei zaken nog op naam van de uitgetreden vennoot staan.

3. Aansprakelijkheid uittredende vennoot

De vennoot die stopt heeft er belang bij dat er afspraken worden gemaakt over zijn aansprakelijkheid richting derden, zoals klanten, werknemers en overige schuldeisers van de VOF. Uitgangspunt is dat vennoten hoofdelijk aansprakelijk zijn voor alle schulden van de VOF (artikel 18 Wetboek van Koophandel). Meer informatie hierover is terug te lezen in een eerdere blog over de aansprakelijkheid van vennoten. Dat betekent dat een oude schuldeiser de uitgetreden vennoot ook na diens uittreding kan aanspreken tot betaling van bijvoorbeeld achterstallige huur. Aan dit wettelijk uitgangspunt valt niets te veranderen. Maar een uitredende vennoot kan wel met de overige vennoten afspreken dat hij voor een dergelijke situatie gevrijwaard wordt. Zo’n vrijwaring houdt in dat de uittredende vennoot de rekening volledig mag doorschuiven aan de overige vennoten.

Vanuit het perspectief van de uittredende vennoot is het verstandig om bij wijze van inspanningsverplichting af te spreken dat hij zoveel mogelijk van doorlopende contracten wordt gehaald als contractspartij. Denk aan een huurovereenkomst of arbeidsovereenkomst. Dat kan bijvoorbeeld door bij de betreffende overeenkomst een addendum (aanvulling) te tekenen waar instaat dat de uittredende vennoot niet langer geldt als contractspartij. De verhuurder of werknemer is overigens niet zonder meer verplicht om daarmee in te stemmen.

De uittredende vennoot heeft er doorgaans ook belang bij om met de voortzettende vennoten finale kwijting af te spreken. Dat betekent dat de vennoten na uitvoering van de gemaakte afspraken over en weer niets meer van elkaar te vorderen te hebben. Dit geeft de uittredende vennoot de nodige zekerheid dat hij later niet door zijn medevennoten wordt aangesproken voor zaken uit het verleden.

Juridisch advies uittreding vennoot vof

Wilt u juridisch advies over de vennootschap onder firma, bijvoorbeeld over de uittreding als vennoot en de daarbij te maken afspraken? Neem dan vrijblijvend contact op met de advocaten van Watermill Tax & Legal. wij helpen u graag verder.