Nadeel van een vennootschap onder firma (vof) als bedrijfsvorm is dat je als vennoot persoonlijk aansprakelijk bent voor schulden van de vof. Dat geldt ook voor schulden die de andere vennoot heeft gemaakt. Vaak realiseert men zich dat niet bij de oprichting van de vof. Hieronder worden de hoofdregels van aansprakelijkheid vennoten vof besproken en een aantal tips gegeven om aansprakelijkheid te beperken.
Hoe zit het met aansprakelijkheid van een vennoot bij de vof?
Alle vennoten van een vof zijn hoofdelijk aansprakelijk voor schulden van de vennootschap. Dat volgt uit de wet. In artikel 18 Wetboek van Koophandel staat namelijk:
“In vennootschappen onder eene firma is elk der vennooten, wegens de verbindtenissen der vennootschap, hoofdelijk verbonden.”
Kort gezegd houdt dat in dat wanneer schulden van de vof niet vanuit het bedrijfsvermogen betaald kunnen worden, schuldeisers zich kunnen verhalen op het privévermogen van de vennoten. Hoofdelijkheid houdt in dat iedere vennoot afzonderlijk voor de volledige schuld (en dus niet alleen voor gelijke delen) kan worden aangesproken door een schuldeiser.
Wanneer de vof in zwaar weer zit moet een vennoot er dus rekening mee houden dat schuldeisers zich gaan verhalen op zijn privébezittingen zoals huis, auto en spaarrekeningen.
Ook aansprakelijk voor vof-schulden van andere vennoot
Het maakt niet uit welke vennoot de schulden heeft gemaakt. Wanneer de ene vennoot schulden heeft gemaakt bij de vof kan het dus zo zijn dan de andere vennoot daarvoor moet opdraaien. Dit terwijl de laatste misschien niet eens wist dat die schulden waren gemaakt en daar geen aandeel in heeft gehad.
De aansprakelijkheid geldt alleen voor schulden van de vof. Een vennoot is dus niet aansprakelijk voor privéschulden van een andere vennoot.
Overigens is bij een besloten vennootschap (bv) de aansprakelijkheid heel anders geregeld. Daar kunnen schuldeisers alleen de bv aansprakelijk stellen en niet de bestuurders of aandeelhouders. Dat is alleen anders wanneer deze bestuurders of aandeelhouders het heel bont hebben gemaakt. Meer over bestuurdersaansprakelijkheid is hier terug te lezen.
Aansprakelijkheid vennoot voor oude schulden bij toetreding
Een vennoot die wil toetreden bij een bestaande vof moet zich realiseren dat hij ook aansprakelijk is voor schulden die de vof op dat moment al heeft. De Hoge Raad heeft dat in een uitspraak uit 2015 nog eens duidelijk onderstreept (Hoge Raad 13 maart 2015, JOR 2015/134, NJ 2015/241, ECLI:NL:HR:2015:588):
“Art. 18 WvK (…) bepaalt voor de vennootschap onder firma dat elk der vennoten hoofdelijk verbonden is “wegens de verbindtenissen der vennootschap”. Daarin valt geen beperking te lezen tot verbintenissen van de vennootschap die zijn ontstaan nadat een vennoot is toegetreden. Voorts brengt de strekking van de art. 18 en 19 lid 1 WvK mee dat de hoofdelijke verbondenheid van de vennoten alle schulden betreft die ten tijde van hun toetreding tot de vennootschap bestaan, of nadien ontstaan.”
Achtergrond daarvan is dat schuldeisers van de vof op deze manier beschermd worden. De uitspraak is hier terug te lezen.
Een vennoot die wil toetreden doet er dan ook verstandig aan om eerst kritisch de financiële cijfers van de vof door te nemen en in kaart te brengen welke bestaande en oude schulden de vof heeft. Pas daarna zou hij moeten beslissen of en tegen welke voorwaarden hij toetreedt tot de vof.
Interne draagplicht
Hiervoor zagen we dat iedere vennoot voor de gehele schuld kan worden aangesproken door een schuldeiser van de vof. De vennoot die de volledige schuld heeft betaald kan zich vervolgens wel omdraaien naar de vof of naar zijn medevennoten en van hen een bijdrage vorderen. Hij heeft met andere woorden een regresvordering.
Welk bedrag de andere vennoten moeten bijdragen hangt af van want de vof-akte hierover bepaalt. De verhouding waarin de vennoten moeten bijdragen komt overeen met het aandeel dat iedere vennoot heeft in winsten en verliezen. Bepaalt de vof-akte hier niets over winstgerechtigdheid, dan wordt aangesloten bij ieders inbreng in de vof (artikel 7A:1670 BW).
Tips beperken aansprakelijkheid vennoten vof
Serieus nadeel van de vof als bedrijfsvorm is de persoonlijke aansprakelijkheid van vennoten voor schulden van de vof. Hieronder een aantal concrete tips om het risico op persoonlijke aansprakelijkheid zoveel mogelijk te beperken:
- Doe bij toetreding tot een vof zorgvuldig onderzoek naar de financiële staat van de vof en beding zo nodig garanties of vrijwaringen van de bestaande vennoten voor “oude schulden” van de vof;
- Zorg ervoor dat de vof aansprakelijkheid beperkt in de afspraken met relaties, bijvoorbeeld in de opdrachtbevestiging of in de algemene voorwaarden.
- Participeer zo mogelijk niet in persoon, maar met een bv in de vof. Schuldeisers kunnen zich in dat geval alleen verhalen op het vermogen van de bv en niet op het privévermogen van de bestuurder van de bv. Vertrouw je het niet, dan kun je ook een verlangen dat de onderneming wordt ondergebracht in een nieuw op te richten vof.
- Bescherm het privévermogen van je gezinsleden door gebruik te maken van huwelijkse voorwaarden.
Juridisch advies aansprakelijkheid vof
Wilt u juridisch advies over de vennootschap onder firma, bijvoorbeeld over het beperken van aansprakelijkheid of vanwege een conflict? Neem dan vrijblijvend contact op met de advocaten van Watermill Tax & Legal. wij helpen u graag verder.