Echtgenoten die vóór 1 januari 2018 in het huwelijk zijn getreden zonder het maken van huwelijkse voorwaarden zijn gehuwd in de algehele gemeenschap van goederen. Hetzelfde geldt voor geregistreerd partners. Vanaf 1 januari 2018 is op grond van de wet sprake van een beperkte gemeenschap van goederen en kunnen echtgenoten de algehele gemeenschap in principe alleen nog overeenkomen via huwelijkse voorwaarden. Op grond van een concept wetsvoorstel is een gang naar de notaris in de toekomst wellicht niet meer vereist.
Civielrechtelijke gevolgen algehele gemeenschap van goederen
Het aangaan van een algehele gemeenschap van goederen betekent dat in principe alle bezittingen en schulden gemeenschappelijk worden. Er geldt een uitzondering voor schenkingen en erfenissen die onder een uitsluitingsclausule zijn verkregen en voor ‘verknochte goederen’, zoals smartengeld.
Uitgangspunt is dat beide echtgenoten zijn gerechtigd tot de helft van het totale vermogen. Zowel bij echtscheiding als bij overlijden moet het totale vermogen 50-50 worden verdeeld. Via huwelijkse voorwaarden kunnen echtgenoten afwijkende aandelen in de gemeenschap overeenkomen.
Schuldeisers kunnen zich verhalen op de gehele gemeenschap.
Fiscale behandeling algehele gemeenschap van goederen
Het aangaan van een algehele gemeenschap van goederen met gelijke delen (50-50) vormt geen schenking. Ook niet als de ene echtgenoot zeer vermogend is en de andere vrijwel niets bezit, zelfs niet wanneer dit in het zicht van overlijden gebeurt. Het aangaan van een gemeenschap met ongelijke delen kan wel een schenking zijn.
Het aangaan en ontbinden van een algehele gemeenschap van goederen kan ook fiscaal geruisloos voor de inkomstenbelasting (aanmerkelijk belangaandelen) en overdrachtsbelasting (onroerende zaken) plaatsvinden.
De algehele gemeenschap van goederen is over het algemeen aantrekkelijk vanuit het oogpunt van estate planning, omdat het totale vermogen in twee gelijke delen vererft. Bij overlijden kan bij de verdeling van de huwelijksgemeenschap ook gebruik worden gemaakt van een turboverdeling.