Op grond van de Successiewet is erfbelasting verschuldigd over alles dat krachtens erfrecht wordt verkregen van iemand die ten tijde van het overlijden in Nederland woont (de erflater).
Wanneer is sprake van een verkrijging krachtens erfrecht?
De heffing van erfbelasting sluit aan bij civielrechtelijke verkrijgingen krachtens erfrecht. Hierbij gaat het in eerste instantie om verkrijgingen op grond van het wettelijk erfrecht of een testament (erfstelling, legaat of last). De koppeling aan het civiele recht is echter niet toereikend om in alle gevallen een evenwichtige belastingheffing tot stand te kunnen brengen. Daarom stelt de Successiewet verschillende verkrijgingen gelijk met een (echte) erfrechtelijke verkrijging. Dit zijn de zogenoemde fictiebepalingen. Ook over fictieve erfrechtelijke verkrijgingen is erfbelasting verschuldigd.
Woonplaats van de erflater in Nederland
Voor de heffing van erfbelasting moet een verkrijging afkomstig zijn van een erflater die in Nederland woont. De woonplaats van de erfgenaam is niet relevant. Een erflater met de Nederlandse nationaliteit die binnen 10 jaar na vertrek uit Nederland overlijdt, wordt voor toepassing van de Successiewet geacht in Nederland te wonen (tienjarenregeling).
Afhankelijk van de situatie kan ook erfbelasting in het buitenland verschuldigd zijn, waardoor mogelijk sprake is van dubbele belastingheffing.
Vrijstellingen erfbelasting 2018
| Verkrijger | Vrijstelling in € |
| Partners (maximaal) | 643.194 |
| Kinderen en kleinkinderen | 20.371 |
| Zieke en gehandicapte kinderen | 61.106 |
| Ouders | 48.242 |
| Overige verkrijgers | 2.147 |
| ANBI’s en SBBI’s | volledig vrijgesteld |
Tarieven erfbelasting 2018
Bij erfrechtelijke verkrijgingen boven het vrijgestelde bedrag zijn de volgende tarieven van toepassing.
| Deel van de belaste verkrijging (in €) | Tariefgroep 1
(partners en kinderen) |
Tariefgroep 1A
(kleinkinderen) |
Tariefgroep 2
(overige verkrijgers) |
| 0 – 123.248 | 10% | 18% | 30% |
| 123.248 – hoger | 20% | 36% | 40% |
Op de website van de Belastingdienst kan worden berekend hoeveel erfbelasting is verschuldigd. Normaal gesproken moet binnen 8 maanden na het overlijden aangifte erfbelasting worden gedaan.