Vanwege de progressie in de tarieven kan het aantrekkelijk zijn kort voor het overlijden schenkingen te doen aan toekomstige erfgenamen ter besparing van erfbelastingOp grond van de Successiewet is erfbelasting verschuldigd over alles.... Artikel 12 van de Successiewet voorkomt in de meeste gevallen dat er op deze manier een voordeel wordt behaald.
Wat zijn de gevolgen van een schenking binnen 180 dagen voor overlijden?
Schenkingen die binnen 180 dagen voor het overlijden zijn gedaan door een erflater die ten tijde van het overlijden in Nederland woont, worden aangemerkt als een fictieve erfrechtelijke verkrijging. Deze schenkingen worden behandeld alsof zij krachtens erfrecht zijn verkregen.
Voorbeeld
Vader overlijdt en laat zijn zoon als enig erfgenaam achter. Het vermogen van vader bedraagt € 200.000. Vader schenkt op zijn sterfbed € 100.000 aan zijn zoon. In principe moet de zoon over € 100.000 schenkbelastingOp grond van de Successiewet is schenkbelasting verschuldigd over alles... en over € 100.000 erfbelasting betalen. Door de werking van artikel 12 Successiewet is de zoon echter over € 200.000 erfbelasting verschuldigd.
Verrekening van de betaalde schenkbelasting
Ter voorkoming van dubbele heffing mag de betaalde schenkbelasting worden verrekend met de verschuldigde erfbelasting. Er kan discussie ontstaan over de vraag of de schenkbelasting volledig of slechts naar evenredigheid (verhouding schenking ten opzichte van de totale erfrechtelijke verkrijging) in mindering komt. De rechtspraak biedt (nog) geen duidelijkheid op dit punt. Uit een arrest van de Hoge Raad volgt in ieder geval dat er geen recht op teruggave bestaat voor zover de schenkbelasting de erfbelasting overtreft.
Overige aandachtspunten bij schenkingen binnen 180 dagen voor overlijden
Over het algemeen wordt aangenomen dat de fictie van toepassing is op de helft van de schenking als de schenker in algehele gemeenschap van goederen is gehuwd.
De begiftigde van de schenking wordt aangemerkt als fictieve verkrijger, ongeacht de verwantschap met de erflater en het feit of de begiftigde ook erfgenaam of legataris van de erflater is. Voor toepassing van de fictie dient de schenking gewaardeerd te worden op het moment van overlijden van de erflater.
De fictie geldt niet voor schenkingen binnen 180 dagen waarop de eenmalig verhoogde schenkingsvrijstelling voor de eigen woning van toepassing is.